O szkole

PATRON SZKOŁY: 

Święta Królowa Jadwiga

Urodziła się prawdopodobnie w lutym  1374 roku w Budzie, jako najmłodsza córka Ludwika Andegaweńskiego króla Polski i Węgier i Elżbiety Bośniaczki. Była prawnuczką króla Polski Władysława Łokietka.
Już w dzieciństwie przeznaczono ją na żonę Wilhelma Habsburga, z którym została zaręczona w wieku 4 lat , dlatego przez pewien czas przebywała na dworze wiedeńskim.

Po śmierci najstarszej siostry Katarzyny w 1379 r. powróciła na Węgry, aby tu przygotowywać się do objęcia w przyszłości tronu węgierskiego, kształcić się, zdobywać wiedzę. Jednak Polacy zażądali od Elżbiety Bośniackiej, aby do Krakowa przybyła jej najmłodsza córka Jadwiga i zamiast starszej siostry objęła polski tron.
Po trudnych pertraktacjach Elżbieta przyjęła warunki postawione przez stronę polską, Jadwiga przybyła do Krakowa i została ukoronowana w katedrze wawelskiej przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę 15 lub 16 X 1384 r. na króla Polski.

Za radą panów polskich i na ich prośbę, Jadwiga zerwała zaręczyny z Wilhelmem i zgodziła się wyjść za mąż za starszego od siebie o 20 lat wielkiego księcia Litwy Jagiełłę.

Jagiełło przyjął chrzest w katedrze wawelskiej 15 II 1386 r,  a trzy dni później miał miejsce ślub Jadwigi z nowym królem Polski. Koronacja Władysława Jagiełły odbyła się 4 III 1386 r. w katedrze wawelskiej. Jagiełło postanowił, że Litwini przyjmą wiarę katolicką.

Jadwiga Andegaweńska już w dzieciństwie  dała się poznać jako dojrzała osoba, zdolna do poświeceń dla dobra Polski, Litwy i Kościoła.

Chcąc umocnić dzieło chrystianizacji Litwy królowa Jadwiga założyła w Pradze kolegium dla Litwinów, gdzie mieli się kształcić kapłani narodowości litewskiej. Z myślą o umocnieniu wiary w Polsce i na Litwie zabiegała też o utworzenie wydziału teologicznego w Akademii Krakowskiej, co stało się faktem w roku 1397.

Razem z mężem sprowadziła do Krakowa benedyktynów wschodniej reguły (w przewidywaniu misji na wschodzie), którzy celebrowali liturgię w języku słowiańskim. Królowa zabiegała też o pokój z Krzyżakami.

Znana była z głębokiej religijności i wielkich dzieł miłosierdzia. Obdarowywała kościoły, m.in. katedrę wawelską, fundowała szpitale (czyli domy dla ubogich), wspomagała biednych. Swoje klejnoty przekazała na utrzymanie Akademii Krakowskiej.

Tak pisał o Jadwidze polski kronikarz Jan Długosz: „Była ona bardzo powabna na twarzy, lecz obyczajami i cnotami powabniejsza; krzewicielka wiary katolickiej na Litwie (...) Ona przez Wielki Post i Adwent poskramiała ciało swoje włosiennicą i nadzwyczajnymi umartwieniami. Była pełna wielkiej szczodrobliwości wobec biednych, wdów, przybyszów i wobec wszelkich nędzarzyi potrzebujących. Nie było w niej lekkomyślności, nie było gniewu (...) pychy, zazdrości lub zawziętości. Odznaczała się głęboką pobożnością i niezmierną miłością Boga”.

Królowa Jadwiga zmarła w wieku 25 lat, 17 lipca w 1399 roku, w kilka dni po śmierci swojej nowo narodzonej córki Elżbiety Bonifacji, pozostawiając po sobie wielkie dzieła miłosierdzia i mądrości oraz smutek poddanych, dla których już za życia była świętą.

Jadwiga została beatyfikowana dopiero przez papieża Polaka, Jana Pawła II w roku 1979, kanonizacja natomiast miała miejsce na Błoniach Krakowskich  8 czerwca 1997 roku.

Tak mówił Jan Paweł II w homilii: „Długo czekałaś, Jadwigo, na ten uroczysty dzień. Prawie 600 lat minęło od twej śmierci w młodym wieku. Umiłowana przez naród cały, ty, która stoisz u początku czasów jagiellońskich, założycielko dynastii, fundatorko Uniwersytetu Jagiellońskiego w prastarym Krakowie, długo czekałaś na dzień twojej kanonizacji - ten dzień, w którym Kościół ogłosi uroczyście, że jesteś świętą patronką Polski w jej dziedzicznym wymiarze - Polski za twoją sprawą zjednoczonej z Litwą i Rusią: Rzeczpospolitej trzech narodów”.

Święta Królowa Jadwiga patronuje wielu szkołom  w Polsce, także i naszej ponieważ:

 „Z jasnością, która po dzień dzisiejszy oświeca całą Polskę, wiedziała, że tak siła państwa, jak siła Kościoła mają swoje źródło w starannej edukacji narodu; że droga do dobrobytu państwa, jego suwerenności i uznania w świecie wiedzie przez prężne uniwersytety. Dobrze też wiedziała Jadwiga, że wiara poszukuje zrozumienia, że wiara potrzebuje kultury i kulturę tworzy, że żyje w przestrzeni kultury. I nie szczędziła niczego, aby ubogacić Polskę w całe duchowe dziedzictwo zarówno czasów starożytnych, jak i wieków średnich. Nawet swoje królewskie berło oddała Uniwersytetowi, sama zaś posługiwała się pozłacanym drewnianym. Fakt ten, mając konkretne znaczenie, jest także wielkim symbolem. Za życia nie królewskie insygnia, ale siła ducha, głębia umysłu i wrażliwość serca dawały jej autorytet i posłuch.

Oby żywa pamięć o niej wciąż inspirowała, zwłaszcza młode pokolenie Polaków, w rozwijaniu miłości do ojczyzny, odpowiedzialności za powierzone im zadania oraz postawy służby i miłości ofiarnej na co dzień.”  [ Jan Paweł II]

/B.G.S./

HISTORIA SZKOŁY:

"Pierwsza szkoła przy kościele filialnym w Niwiskach powstała na przełomie XVI i XVII wieku, przed 1603 r. Budynek szkolny zlokalizowano na południe od Niedźwiedziej Góry, na której stał kościół, a w pobliżu obecnej organistówki. Nauczanie prowadzili zwykle duchowni lub organiści. Dzieci przyswajały sobie umiejętność czytania i pisania, znajomość katechizmu, śpiewu kościelnego, łaciny i służenia do Mszy św. Utrzymanie szkoły było obowiązkiem parafian. Powyższa placówka jako filia parafii rzochowskiej, zakończyła działalność w XVIII wieku. Kolejny raz schola filialis pojawia się dopiero w 1850 r., gdy wikariuszem eksponowanym i nauczycielem w Niwiskach był ks. Bartłomiej Mamakiewicz. Inicjatywa przywrócenia szkoły w tej wiosce wyszła od ówczesnego biskupa tarnowskiego Józefa Wojtarowicza, który odbył wizytację dekanatu mieleckiego latem 1846 r.

W 1853 r. przy poparciu Jana Hupki i władz państwowych powstała w Niwiskach szkoła trywialna. Jej pierwszym nauczycielem był Ignacy Cholewiński. Pracował w szkole przez 39 lat. Po nim uczyli: Ludwik Madera (1872), Helena Dudzińska (1888), Anna Czudec (1888), oraz miejscowi kapłani. 

Na miejscu dawnego budynku, w którym mieszkali hutnicy, w 1902 r. rozpoczęto budowę nowej, murowanej szkoły. Na ten cel Rada Gminy w Niwiskach zaciągnęła pożyczkę w wysokości 1000 koron. Źródła podają, że do zakupu gruntu przyczynił się hutnik szkła - Burchard, a materiał z niwiskiej cegielni ofiarował dziedzic, dr Jan Hupka. 

Tuż przed I wojną światową w dwuklasowej szkole uczył kierownik Wojciech Kozdroń i dwie nauczycielki: Kazimiera Wyczesanówna i Eleonora Kestrzanka. Dziesięć lat później byli to: Jan Rak, Kazimiera Langerowa oraz Andrzej Izydor Iwasikow. Dołączył do nich także Karol Robak. Kierownik szkoły, Jan Rak, posiadał jako uposażenie trzypokojowe mieszkanie, 1 morgę ziemi ornej i pół morgi ogrodu. Do 1928 r. nie było innej szkoły na terenie parafii. (...)

W czasie wojny nauka trwała najdłużej do wiosny 1941 r., kiedy nastąpiło całkowite wysiedlenie parafii. Niemcy rozebrali wszystkie drewniane szkoły w latach 1941-1943. Już w 1940 r. rozebrano nowy budynek w Trześni. W 1943 r. za zgodą władz otwarto prywatną szkołę w Niwiskach dla dzieci niewysiedlonych robotników. Prowadziła ją Franciszka Kasza w swoim domu. 

Tuż po przejściu frontu rozpoczęto odbudowę szkolnictwa. Nauczanie odbywało się od jesieni 1944 r. w wynajętych mieszkaniach i poniemieckich barakach, które sprowadzono w tym celu. W Niwiskach w ramach walki z analfabetyzmem prowadzono równocześnie kursy dokształcajace w zakresie szkoły podstawowej. Były przeznaczone dla młodzieży w różnym wieku i pozwalały na kontynuację nauki w szkole średniej. Z pomoca materialną i pedagogiczną przyszedł również ks. Jan Kurek, ucząc różnych przedmiotów, kupując podręczniki, a nawet obuwie i ubrania. Wiele ksiażek podarowała Wiktoria Pietrzyk z Niwisk, której syn Henryk był przed wojną uczniem gimnazjum w Dębicy. Klub Parafii z Chicago przesyłał także przybory szkolne."

Fragmenty z książki ks. Antoniego Więcha pt. "Historia parafii Niwiska w latach 1918-1945"